Krijgt de markt het Englund gambiet voor de kiezen?

Na de euforie eind 2023 over de verwachte renteverlagingen van de Fed en de ECB, is er in de eerste weken enige twijfel gerezen over de timing en het aantal voorspelde renteverlagingen.

De kans op een renteverlaging van de Fed in maart is gedaald van 77% begin januari naar 54% nu (19 januari). Voorspellen blijft lastig.

Hier dacht ik afgelopen weekend aan tijdens mijn deelname aan het Tata Schaaktoernooi (het amateurgedeelte uiteraard) in Wijk aan Zee. Beleggen wordt weleens vergeleken met schaken; vooruit denken, strategisch plannen en omgaan met verrassingen en fouten. En vooral goed nadenken, want ook schaken is extreem complex.

Toevallig sta ik ook op de foto op de Tata Steel homepage (ja, echt). Hint: ik speel met wit.

Na slechts vier zetten van beide spelers zijn er al 288 miljard verschillende posities mogelijk. Volgens een bekende berekening zijn er uiteindelijk meer posities mogelijk op een schaakbord (~10^120) dan er atomen in het zichtbare universum zijn (10^80).

Hoe complex schaken ook is, er is geen verborgen informatie, geluk speelt geen rol (op mijn niveau wel overigens) en alle regels zijn bekend. En zelfs dan kun je verrast worden en is het door de complexiteit moeilijk om ver vooruit te denken.

De echte wereld is nog complexer. Waarom denken veel beleggers, analisten en economen dan toch altijd nog de markt te kunnen voorspellen? Het gaat dan ook vaak fout, zoals alleen al 2023 weer liet zien; er werd een recessie en een matige stijging van aandelen voorspeld, maar het werd geen recessie en een stijging van 24% van de S&P.

Wat wel mogelijk is, ook bij schaken, is je voorbereiden op verschillende scenario’s of één specifiek scenario uitwerken.

Zo had ik me ook voorbereid afgelopen zaterdag toen ik met wit mocht spelen. Ik had gekozen voor "The London System", wat betekent dat ik de belangrijkste varianten in de eerste paar zetten had bestudeerd. Een ander voordeel van de "London" is dat je hem vrijwel tegen elke zet van zwart kunt spelen.

Mijn tegenstander gedroeg zich echter als de markt in 2023: onvoorspelbaar. Letterlijk zijn eerste zet was anders dan elke zet waarop ik me had voorbereid. Voor de liefhebber, na d4 speelde hij e5. Blijkt het Englund gambiet te heten.

Daarmee kon al mijn voorbereiding meteen de prullenbak in.

Of de Fed en de ECB de rente nu in maart verlagen of iets later, is denk ik niet heel belangrijk. Maar wat als er helemaal geen renteverlagingen komen? Dan spelen centrale banken het equivalent van het Englund gambiet.

Mogelijk krijgen we bij de publicatie van de PCE prijsindex op 26 januari, de eerste Fed vergadering van 2024 op 30 en 31 januari en de ECB’s eerstvolgende rentebesluit op 25 januari meer hints over het spel van deze Centrale banken dit jaar.

Mocht het Englund gambiet gespeeld worden dan zijn beleggers daar hopelijk beter op voorbereid dan ik afgelopen zaterdag.