Stap je in één keer in of neem je kleine stapjes?

Aan de Middellandse Zee is dat helaas tegenwoordig geen dilemma meer, maar als je wilt gaan zwemmen in koud water, doe je dat dan in kleine stapjes of spring je er in één keer in? Het equivalent bij beleggen is de vraag wat je moet doen als je opeens een grote som geld krijgt.

Stel dat je door een loterij te winnen of door een erfenis in een klap veel geld krijgt, in het Engels een ‘lump sum’ genoemd (populair gezegd een lompe som geld). Moet je dat in één keer beleggen of gespreid instappen? Met andere woorden, als je bijvoorbeeld 100.000 euro erft (en je wilt hiermee in aandelen beleggen) kies je er dan voor om dit gehele bedrag in één keer in bijvoorbeeld een MSCI World ETF te beleggen of liever in 10 stappen van 10.000 euro?

Als je alles in één keer belegt en de beurs gaat omlaag dan heb je spijt. Anderzijds, als de beurs stijgt en je doet er maanden over om alles te beleggen dan mis je mogelijk veel rendement.

Als je er in een keer induikt heb je meer tijd om te zwemmen, maar als je een zwak hart hebt….

De statistieken zijn duidelijk

De onderzoeken die ik over dit onderwerp heb kunnen vinden geven allemaal aan dat vanuit het perspectief van (de kans op) rendement het de voorkeur heeft om direct alles te beleggen. Het meest recente was van Vanguard. Hierin is in de periode 1976 - 2022 gekeken naar het rendement op een ‘lump sum’ investering in de MSCI World versus de variant waarbij de investering in gelijke delen over de eerste drie maanden wordt verdeeld. In 68% van de gevallen was het rendement hoger als alles direct belegd was.

De simpele verklaring is dat de beurs over langere periodes de meeste kans heeft om te stijgen. Dat betekent dat elke maand dat je niet geïnvesteerd bent de kans groot is dat je rendement misloopt.

Duidelijk dus? Toch niet helemaal. De kans op rendement is namelijk niet de enige factor van belang bij beleggingsbeslissingen. Als je meer risico-avers bent of er slapeloze nachten van zou krijgen je alles in één keer belegt (en nog meer slapeloze nachten als de markt vervolgens ook echt daalt), dan kan de keuze voor gespreid instappen beter zijn. Zeker ook omdat 68% kans echt nog lang geen 100% is.

Een praktijkvoorbeeld

Stuart Kirk, een columnist bij de Financial Times die schrijft over zijn ETF portefeuille heeft nu door de verkoop van een Europese banken ETF ook een lump sum die hij weer wil beleggen. Hij wil eigenlijk in de S&P 500 beleggen, maar maakt zich zorgen over de waardering. Op basis van de Q ratio of Schiller’s koerswinst verhouding (ook bekend als CAPE) bevindt de S&P zich namelijk nu in “overgewaardeerd” terrein.

Dat kan op lange termijn wel goed komen, maar Kirk koopt toch liever 10-20% lager, dus wacht nog even en houdt de positie aan in cash. Begrijpelijk, maar theoretisch wel de slechtste keuze. Volgens het Vanguard onderzoek doen namelijk zowel de lump sum investering (in 70% van de gevallen) als dollar cost averaging (in 69%) het in de meeste gevallen beter. In het onderzoek zaten ook periodes waarin de rente even hoog was als nu.

Nog een reden om eventuele koudwatervrees te overwinnen is dat op basis van vrijwel elke waarderingsmaatstaf je waarschijnlijk al veel eerder de S&P500 had moeten verkopen (en niet had moeten kopen als je toen overwoog in te stappen) en dan had je de hele AI-rally gemist. Zoals eerder gezegd is proberen de markt te timen dus over het algemeen geen winnende strategie.

Je zou kunnen zeggen dat het in stapjes instappen ook een vorm van market timing is en tot op zekere hoogte is dat waar. De kans op een hoger rendement is dan ook hoger bij een lump sum investering. Echter, je begint wel meteen, dus je doet wel al mee en er kunnen in het geval van een grote som geld zoals gezegd ook andere aspecten een rol spelen.

Het antwoord op de “in één keer of in stapjes” vraag hangt af dus van uw persoonlijke voorkeur. In één keer is historisch gezien qua (kans op) rendement de beste keuze, maar in stapjes kan vanuit een risico- en emotioneel perspectief ook de goede keuze zijn.

In alle eerlijkheid heb ik nu ook enige last van hoogtevrees. Die negeer ik bij mijn lange termijn beleggingen, maar als ik nu een loterij zou winnen zou ik waarschijnlijk toch met stapjes de markt betreden.